جنس و بعضی لازمه های محبت در کودک تا قبل از سن بلوغ
از جمله نیاز های حیاتی انسان از ابتدای تولد تا لحظه مرگ و حتی پس از آن، نیاز به محبت است که البته در سنین مختلف مدل آن متفاوت است و لازم است تا این تفاوت ها را بشناسیم.
کودک تا قبل سن بلوغ (بلوغ احساسی) صرفاً دریافت کننده محبت است و پس از آن علاوه بر آنکه نیاز به دریافت محبت دارد، نیاز به بروز آن نیز دارد و البته خود این هم در سنین بلوغ متفاوت از دوران پس از آن میباشد.
ما تا قبل از شروع سن بلوغ اصلا انتظار محبت کردن توسط کودک را نداشته باشیم اما این را بدانیم که او عمیقاً به محبت دیدن نیاز دارد.
شاید اینجا این سؤال مطرح شود که اما ما بار ها و بار ها شاهد محبت و علاقه کودک به والدین و دیگران بوده ایم و چه بسا به صورت مستمر این مطلب را شاهد بوده ایم و این چیزی که خودمان لمس کرده ایم با این حرف تضاد دارد؟!
پاسخ آن است که آن چیزی را که ما به آن محبت میگوییم، آثاری دارد و خود را با رفتار های مختلفی مثل دلتنگی در زمان دوری و آرامش و نشاط در زمان کنار هم بودن نشان میدهد و البته عوامل و ریشه های دیگری نیز مثل وابستگی این موارد را بروز میدهند.
کودک تا قبل از دوران بلوغ عاطفی هنوز توانایی درک و بروز این احساسی که ما با عنوان محبت و عشق و علاقه از آن یاد میکنیم را ندارد و تنها آثار احساساتی چون وابستگی را نشان میدهد و این رفتار هایی که میبینیم ریشه در وابستگی ها ، نیاز ها و عادت های کودک دارد ولی درکنار آن بسیار نیاز دارد که مورد توجه اطرافیان قرار گیرد. ما وظیفه داریم به او محبت کنیم آن هم بسیار زیاد و حتی در دوران خردسالی لازم است که بسیار کودک خود را ببوسیم و به او توجه کنیم و البته این نیاز در سال های بعد هم خواهد بود و البته کمی متفاوت.
ما میبایست مرتب به کودک خود یادآوری کنیم که او را دوست داریم. نباید اجازه دهیم که احساس کند در جلب محبت ما مانع و یا رقیبی دارد. اگر اشتباهی مرتکب شد نتیجه آن را ببیند اما هیچگاه محبت را واسطه و تحت الشعاع اشتباهات، خطا ها، کوتاهی ها و بی توجه ها قرار ندهیم.
و حتی از آن طرف محبت غذا و لازمه ی حیات کودک است. محبت جایزه و هدیه نیست. به کودک خود نگوییم که چون این کار را کردی دوستت دارم. محبت را مشروط نکنیم.
و در تمام این اوقات دقت داشته باشیم که فعلا تا قبل از شروع دوران بلوغ، کودکمان تنها محبت را دریافت میکند و لذا انتظارات خاص از او نداشته باشیم.
همان طور که گفتیم کودک به خاطر وابستگی خود به ما و عواملی از این دست رفتار هایی با ما دارد شبیه به همان رفتار هایی که ما با او داریم و این در حالی است که ریشه رفتار های ما عشق، عاطفه، علاقه و محبت است اما هنوز این بچه توانایی درک و هضم حقیقت این واژگان را ندارد.
و این موضوع آن جایی اهمیت پیدا میکند که ما گاهاً انتظار رفتار هایی را از فرزندان خود داریم که آن ها اصلاً درکی از آن ندارند و تازه پس از بلوغ کم کم میفهمند و درک میکنند و حتی در دوران بلوغ هم به خاطر اقتضائات سنشان بسیار متفاوت از آن چیزی که ما فکر میکنیم رفتار میکنند.
متأسفانه انتظار داریم که با محبت خود پاسخ محبت های ما را بدهد
متأسفانه انتظار داریم که چون من مادر برایش زحمت میکشم و حرص میخورم و نگرانش هستم، او هم به همین دلایل به من محبت کند و به حرف هایم گوش دهد و...
و متأسفانه انتظار داریم که چون من پدر برایش مشقت های کار بیرون از خانه را تحمل میکنم تا بتوانم یک زندگی پر از آسایش برایش فراهم میکنم، لذا او هم به خاطر من درس بخواند و یک سری انتظارات من را برآورده سازد.
در این مثال ها هر چند که کودک میبایست مطیع والدین باشد اما نه به خاطر این دلایل، چون این طفل معصوم اصلا درکی از این مسائل ندارد و نمیتواند ارتباطی بین این رفتار ها و محبت های ما پیدا کند با حرف ها و انتظاراتمان.
و بعد وقتی رفتار هایی دارد خلاف انتظارات ما، آن رفتار ها را به پای بی محبتی بچه میزنیم و بدتر آن زمانی است که به او میگوییم تو من را دوست نداری پس من هم دوستت ندارم.
شاید خیلی از ما بار ها این سؤال اشتباه را از فرزندان خود پرسیده باشیم که من را بیشتر دوست داری یا فلانی را و آن وقت آن بچه فقط سعی میکند خود را به همه از جمله ما نزدیک کند و توجهات را به خودش جلب کند اما ما غافل از آنچه کودک واقعاً فکر میکند بر مبنای پاسخش کلی فکر های منفی و مثبت میکنیم و تصمیم میگیریم.
این مطالب را عرض کردم که اگر بچه به حرف ما گوش نداد یا لج کرد و یا تندی کرد، آن رفتار را پای بی محبتی کودک نزنیم و البته این رفتار ها خوب نیست اما راهکار ها و ریشه هایی دارد که هیچکدام به محبت و بی محبتی ربطی ندارند.
و همانطور که قبل تر گفته شده بود هیچ گاه محبت را ابزار مسئولیت پذیری و مطیع کردن فرزند قرار ندهیم و حتی به شوخی و تحت هیچ شرایطی هیچ وقت نگوییم که دوستت ندارم.
زیرا که او نیاز حیاتی به این توجه و محبت ما دارد و فقط ما نباید انتظار پاسخ داشته باشیم.
موضوع دریافت و بروز محبت در دوران بلوغ هم بسیار حساس بوده و خود بحث جداگانه ای میطلبد اما به همین نکته بسنده کنیم که انتظار نداشته باشیم فرزند ما در دوران بلوغ مثل ما محبت کند ولی به محبت و خصوصا توجه ما به او در حالی که او را یک شخصیت بالغ و عاقل میدانیم نیاز حیاتی دارد.
و این موضوع محبت شاه کلید داشتن یک خانواده گرم و کم حاشیه است حتی و علی الخصوص در بین والدین
و چقدر شیرین است مباحث عرفانی که به این موضوع مهم محبت میپردازند خصوصا برای دوران پس از مرگ که بیان این مباحث خارج از سواد و فهم امثال بنده است.
حسین شاه محمدی
هرگونه کپی برداری تنها همراه با ذکر منبع حلال و بدون اشکال است.
