صبر لازمه تربیت

یکی از مواردی که مربیان و والدین میبایست به آن دقت داشته باشند، صبر در تربیت است.

فرزند به مانند یک بذر گل بسیار حساس است که اگر به خوبی نگهداری نشود، رشد نکرده و یا زود پژمرده خواهد شد. 

لازم به ذکر بوده که محور بحث محبت و توجه به فرزند نیست بلکه تنها این حقیقت را میخواهیم متوجه شویم که تنها در صورتی امر رشد و تربیت متحقق خواهد شد که ما در تک تک مراحل آن صبر و شکیبایی داشته باشیم. 

 

 

بعضی از رفتار ها و برخورد ها نتایج بلند مدت دارند به خصوص در سنین پایین و اگر رفتار صحیح باشد، این احتمال را دارد که اثر کوتاه مدت و موقت منفی و در عین حال اثر بلند مدت مثبت داشته باشد.

 

به عنوان یک نمونه ملموس و ساده یک کودک در اوایل ورود به مدرسه ممکن است که بهانه مادر خود را بگیرد و مادر بر این موضوع صبر میکند و همین صبر در نهایت این را به بچه میفهماند که مادر قرار نیست برای همیشه در دسترس من باشد و کودک را قوی و برای آینده آماده میکند.

در این مثال ساده اگر مادر بر این ناراحتی کودک صبر نکند، کودک ضعیف و آسیب پذیر خواهد بود.

 

 

این یک مثال بسیار ساده بود اما تربیت بسیار امری پیچیده و چند لایه است. ممکن است یک رفتار بعد از بیست سال نتیجه خود را نشان دهد. پس ما میبایست آینده بیست سال بعدش را مشاهده کنیم و به رفتار بعضا منفی الآنش توجهی نکنیم. 

 

یا در مثالی دیگر یک نوجوان چهارده ساله بعضا رفتار ها و برخورد هایی دارد که بسیار گذراست و ما باید با سعه صدر برخورد کنیم تا این غنچه حساس در مسیر خود رشد کند و به کمال خود برسد. اما اگر بی شکیبایی کرده و یک برخورد نا صحیح داشته باشیم، ممکن است که برای همیشه راه کمال و رشد فرزندمان را ببندیم.

 

در پیاده سازی بسیاری از راهکار ها و روش های تربیتی در ابتدا نتیجه عکس و خلاف میل میباشد و شاید مدت زیادی زمان ببرد تا شیب رفتار تغییر کند اما بعد از گذر از بحران، ثبات افزایش پیدا میکند و ما شاهد استمرار رفتار صحیح هستیم. 

 

 

مثلا کودک 10 ساله ای را در نظر بگیرید که والدینش سر مسواک زدن با او مشکل دارند و همیشه به او تذکر میدهند که چرا مسواک نمیزنی و خیلی از شب ها موجب ایجاد ناراحتی میشود و در انتها با یک برخورد تند موضوع را حل میکنند. در اینجا والدین دقت نمیکنند که اصلا حل این مشکل و ایجاد عادت مسواک زدن با تذکر و تندی اصلا بهتر نمیشود و تنها در بهترین حالت خود فرزند جلوی چشم ما مسواک میزند اما به محض آنکه چشمی او را نبیند دیگر مسواک را رها کردی و از سر لج بازی این کار را انجام نمیدهد مگر آنکه خود به درستی آن پی ببرد که عموما این فهم در سنین 18 تا 20 سال رخ میدهد. 

حال فرض کنیم که والدین رویه خود را تغییر دهند و تذکر و برخورد تند را کنار بگذارند و از راه صحیح وارد عمل شوند. ابتدا شاید شرایط بدتر شود اما پس از مدتی ما میبینیم بدون آنکه به او گفته شود خودش مسواکش را میزند و یکی از لازمه های مهم برای رسیدن به چنین نتیجه ای صبر در زمانی است که شرایط بدتر میشود. 

 

در این بیان قصد ارائه راهکار تربیتی نداریم و تنها قصد گفتن این حقیقت را داریم که اگر ما مسئولیت تربیت و رشد فردی را به عهده گرفته باید بدانیم که مسیری بعضا سخت و پیچیده خواهیم داشت که البته آینده آن بسیار شیرین و زیبا خواهد بود فلذا برای تکمیل این مسئولیت میبایست خود را آماده بسیاری از ناملایمات کوتاه مدت بکنیم.

و نیز باید بدانیم که اگر در پیاده سازی این راهکار های تربیتی درست عمل کرده و نتیجه بلند مدت و مستمر را فدای نتیجه کوتاه مدت و مقطعی نکنیم و صبر و آرامشمان بر تمام رفتار هایمان سایه بیاندازد، آینده ای بسیار راحت خواهیم داشت که شیرینی آن ارزش تمام این جانفشانی هاو فداکاری ها را دارد.

اما اگر صبرمان کم باشد و دنبال نتیجه زود بازده باشیم میبایست این را بدانیم که در آینده این کلنجار ها بیشتر شده و فاصله زیادی بین ما و فرزندمان خواهد بود.

 

 

 

حسین شاه محمدی